De kunst van Luisteren – naar de Onbekende Ander
“Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt”
Jeroen Brouwers
De waarde van het leven bestaat uit het vermogen om je te verbinden met de ander, met je omgeving, met de tijd. Hierin is een grote rol voor het luisteren. En luisteren is iets dat we kunnen leren, ontwikkelen en oefenen. Kun je zo luisteren dat er een heel mens tevoorschijn komt? Hoe verplaats je jezelf in een Onbekende Ander, en ontdek je verbanden die we onderling hebben, ook al leven we normaal langs elkaar heen? Goed luisteren is ook: het gesprek met jezélf aangaan. En een nieuw perspectief ontdekken in jezelf.
Deze middag oefenen we luisterkunst in vier verschillende vormen:
– de dialoog van mens tot mens: hoe doorbreek je patronen in de ontmoeting en breng je het beste in de ander naar boven?
– de dialoog tussen mens en niet-mens: hoe vind je de verbinding met het leven, de omgeving en de tijd om je heen, voorbij de gebruikelijke woorden en begrippen?
– de dialoog met jezelf: kun je in een zintuigelijk ritueel voorbij de stroom van gedachten en woorden komen en een kant van jezelf tegenkomen die doorgaans verborgen is?
– de dialoog tussen generaties: hoe kunnen we de verbroken verbindingen herstellen tussen generaties en wat kunnen we leren van inheemse wijsheid en gebruiken hierover?
- 13:30 – 15:30 uur workshops
- 16:00 – 18:00 uur mini-symposium met o.a. Marianne de Koning (De Verbindingskamer), Mercedes Zandwijken (Keti Koti tafels), Laura Mentink, Inger van den Berg en Merlijn Twaalfhoven.
- 18:00 – 19:30 uur avondmaaltijd met Herfstgesprek
Hoe stap je op een vreemde af met een schitterende vraag? Het is een kunst om echt te luisteren en je te verbinden met een onbekende ander. Via imaginatiewerk gaan we hier dieper op in. We oefenen met luisteren naar elkaar en naar onbekenden op straat. Zo gaan we op zoek naar een gezamenlijk gedroomde toekomst.
De workshop is onderdeel van de Nationale Luistercampagne.
Je leert hoe je ook in je eigen omgeving een luisteractie kunt opzetten en mensen met elkaar samenbrengt.
Workshop: Over Morgen – film en socratisch gesprek – door Finn van den IJssel
De relatie tussen ons, mensen en de grote, levende wereld is verstoord. Ook als we over de klimaatcrisis of het uitsterven van dieren en planten spreken, houden we het graag feitelijk en rationeel. Maar wat voelen we erbij? Is er ruimte om in de war te zijn, onzekerheid of verdriet te voelen? Welke kracht schuilt er in deze zogenoemde eco-emoties? En belangrijker: hoe gaan we hier samen betekenisvol mee om?
Aan de hand van de korte film Over Morgen gaan we hierover in gesprek. De film schetst een krachtig beeld van de emotionele struggles die naar boven komen als jonge mensen geconfronteerd worden met de klimaatcrisis en onderzoekt hoe we hier verschillend mee omgaan. Na de film zal Finn een socratische dialoog faciliteren. Tijdens dit gesprek gaan we onze eco-emoties onderzoeken en verkennen we welke rol deze kunnen spelen in activisme. Je krijgt handvatten om, als je wilt, tijdens het avondeten een herfstgesprek te leiden aan jouw tafel.
Workshop: Time Loop – door Laura Mentink
In de wereld waarin wij zijn opgegroeid lijkt het kortetermijndenken belangrijker dan het vooruitzien en terugkijken. Wat gebeurt er als we onze voorouders en toekomstige kleinkinderen meenemen in onze huidige beslissingen? In deze workshop Time Loop worden actuele dilemma’s besproken vanuit verschillende perspectieven in de tijd. Kunnen we ons besef van tijd oprekken, de tijdruimte waarin we leven en denken vergroten? Hoe dachten ze bijvoorbeeld 200 jaar geleden over het wel of niet sluiten van de grenzen en hoe denken ze daarover in 2216?
Time Loop is geïnspireerd op de theorie en praktijk van een indigenous community uit het Great Lake District in Canada. Zij zorgen dat een relatie met het verre verleden ons helpt om ook een relatie met de verre toekomst aan te gaan.
Workshop Ritueel: Tijdsreis & Tekening Reflectie – door Nina Boas
Nina Boas, beeldend kunstenaar en theatermaker uit Amsterdam, nodigt je uit voor een bijzondere reis door de tijd, waarin ritueel en reflectie samenkomen.
We beginnen met een wandelende reflectie door je persoonlijke tijdlijn, begeleid door de zachte klanken van een duimharp. Deze reis neemt je mee langs je verleden, heden en zelfs de verre toekomst, waar je een dialoog aangaat met een nakomeling – een familielid dat jij zelf nooit zult ontmoeten. Wat zou je hen willen vragen? Welke wijsheid en inzichten hebben zij van jou nodig om hun weg te vinden? Door stil te staan bij dit gesprek, kom je in aanraking met nieuwe lagen van zelfkennis en diepere verbinding.
Na deze wandelende introspectie werken we met water, vorm en kleur om op een andere manier te communiceren en uitdrukking te geven aan wat woorden niet altijd kunnen vangen. Er ontstaat een gezamenlijke mindmap: een collectief verhaal, een gedeeld ritueel van verbinding en nieuwe perspectieven.
Symposium: Tegengif voor een verdeelde samenleving
met o.a. Marianne de Koning (De Verbindingskamer), Mercedes Zandwijken (Keti Koti tafels), Laura Mentink, Inger van den Berg en Merlijn Twaalfhoven.
Hoe kan het dat de samenleving uiteenvalt in polarisatie, onenigheid en onvrede? Hoe kunnen we hier tegenwicht aan bieden en een beweging vormen van verbinding en verbeelding door heel Nederland?
In dit symposium duiken we in de ervaring en aanpak van twee opvallende en succesvolle praktijken en delen we uitdagingen, dilemma’s en praktische stappen om het samen in de samenleving te versterken. Met de Keti Koti dialoogtafels ontwierp Mercedes Zandwijken een ritueel waarin al duizenden mensen een kwetsbaar gesprek over ongelijkheid, kleur en een beladen geschiedenis voerden. In De Verbindingskamer maakt Marianne de Koning contact met mensen die losraken van de maatschappelijke structuren. Op heel eigen wijze scheppen zij ruimte waarin de menselijke kracht van ontmoeting en samenwerking wordt aangesproken.
Kunstenaars Laura Mentink, Nina Boas en Inger van de Berg laten zien hoe zij met en zonder woorden mensen verbinden in een gebied van gevoelens en kwetsbaarheid. Zo onderzoeken we de mogelijkheden van samenwerking tussen sociaal en artistiek werk.
Ook gaan we in op de specifieke context en uitdagingen van jou als deelnemer.
